Hürriyet bu gelişmeyi “Filistin’i tanıyan birinci NATO ülkesiyiz” başlığıyla vermişti.
Filistin Ulusal Kurulu, 12-15 Kasım tarihleri ortasında Cezayir’de toplandı. Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanı Yaser Arafat, “Filistin Devleti, nerede olurlarsa olsunlar Filistinlilere aittir” diyerek binlerce kilometre öteden Filistin Devleti’nin kuruluşunu açıkladı.
Hürriyet’ten Ateş Yalazan’ın haberine nazaran, FKÖ’nün sürgündeki parlamentosu niteliğindeki Filistin Ulusal Konseyi’nin kararını birinci tanıyan ülkeler Cezayir, Irak, Malezya, Kuveyt ve Suudi Arabistan ile Türkiye oldu.
Sabaha karşı 03.00’te alınan bağımsızlık kararını Türkiye’nin tanıması öğlenden sonra 16.30’u buldu. Hürriyet’in haberinde gelişmeler şöyle anlatılıyordu:
“Tanıma kararıyla, Özal’ın sabah saatlerinde Meclis’te hususla ilgili yaptığı tereddütlü açıklamaları da düzelmiş oldu. TBMM’de kümesi bulunan muhalefet partilerinin küme toplantılarından sonra verdikleri demeçlerde lisana getirdikleri ‘Filistin Devleti’ni çabucak tanıyalım’ isteğine karşılık, Özal birebir saatlerde şimdi Filistin Devleti’nin ilan edilmediğini söylemiş ve Başbakan’ın bu açıklaması epey yadırganmıştı.”
Özal evvel Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz ile görüştü. Akabinde yazılı açıklama ile Türkiye’nin bağımsız Filistin Devleti’ni tanıdığını açıkladı.
 copy.jpg)
FİLİSTİN’İN KURULUŞUNDA LOZAN’A ATIF
Bu tartışmaların ortasında Cengiz Çandar’ın Cezayir’den kaleme aldığı Hürriyet haberindeki değişik bir ayrıntı bulunuyordu:
“Bağımsızlık Bildirisi’nin bilhassa Türkler açısından en enteresan ve en çarpıcı kısmı, bağımsızlığın dayandırıldığı iki memleketler arası hukuk dokümanı ortasında Türkiye Cumhuriyeti’nin türel temelini oluşturan Lozan Antlaşması’na atıfta bulunması. Bildiri, BM’nin 181 sayılı kararına, Filistin halkının ‘egemenlik ve bağımsızlık haklarına’ sahip olduğu tezini güçlendirmek için atıf yaparken, bağımsızlık ilanı hukuken Milletler Cemiyeti Misaki (1919) ve Lozan Antlaşması’na dayandırılıyor.”
Haberin sonunda kalan bu söz dikkatimi çekti. Sanki Çandar’ın işaret ettiği vurgu, Filistin’in bildirisinde nasıl tabir edilmişti?
 copy.jpg)
Bildiride tam olarak şöyle deniliyordu:
“Zaten yaralı haldeki Filistin halkı, üzerinde ‘Filistin’in insansız bir toprak olduğu’ palavrasının dolaştığı bir öteki işgal tipine maruz bırakıldı. Bu fikir dünyada bazılarına empoze edildi, halbuki Milletler Cemiyeti Sözleşmesi’nin (1919) 22. Maddesi’nde ve Lozan Antlaşması’nda (1923), Milletler Cemiyeti, Filistin de dahil olmak üzere, evvelce Osmanlı vilayeti olan tüm Arap topraklarının süreksiz olarak bağımsız uluslar olarak özgürlüklerine kavuşacakları kabul edilmişti.”
İLHAM ALINMIŞ OLABİLİR
Bu metni bulduktan sonra, evvel Milletler Cemiyeti Sözleşmesi’ne baktım. Kontratın 22’nci hususunda eski Osmanlı topraklarındaki toplulukların bağımsızlıkları garanti altına alınmıştı.
Ardından Lozan Antlaşması’nı inceledim. Lakin Lozan’ın metninde bu türlü bir söze rastlayamadım.
Bunun üzerine Lozan ile ilgili kapsamlı çalışmalar yapmış birçok değerli akademisyene ulaştım. Hiçbiri Lozan metninde bu türlü bir ifadeyi hatırlamıyordu.
Bu sözün bildiriye nasıl ve niçin girdiği aydınlanamadı. Lakin özgün metinde tıpkı Cengiz Çandar’ın 1988’deki haberinde yazdığı üzere Lozan’a atıf yapılıyordu. Son olarak konuştuğum İstanbul Medeniyet Üniversitesi Memleketler arası İlgiler Kısım Lideri Prof.Dr. Özden Zeynep Oktav, bildiride Lozan’dan ilham alınmış olabileceği yorumunu yaptı. 1.Dünya Savaşı’ndan sonra imzalanmış ve bugüne kadar geçerliliğini koruyan tek antlaşma olan Lozan’ın bağımsızlık metnine ilham olmasının gurur verici olacağını söyledi.
Bundan sonrasını tarihçiler tartışacak.
patronlardunyasi.com
